Các loại hạt dinh dưỡng đều giàu chất béo và vitamin. Những loại hạt phổ biến có thể kể đến như hạt điều, lạc (đậu phộng), hạnh nhân, óc chó,… Tuy nhiên, nếu bảo quản lâu ngày hoặc không đúng cách, hạt rất dễ bị hôi dầu. Đây là hiện tượng dầu trong hạt bị oxy hóa. Vậy hạt bị hôi dầu có ăn được không? Làm sao biết khi nào hạt đã bị oxy hóa? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn đề đó và đưa ra cách xử lý phù hợp.

Hạt bị hôi dầu có ăn được không?

Hạt bị hôi dầu thường có mùi khó chịu và chất lượng dinh dưỡng bị giảm sút. Khi chế biến thành món ăn, chúng cũng làm món ăn mất đi hương vị thơm ngon vốn có. Vậy những hạt đã bị oxy hóa như vậy có an toàn để tiếp tục sử dụng hay không?

Thực tế, ăn một lượng nhỏ hạt chỉ mới hơi hôi dầu không gây ngộ độc ngay lập tức. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo không nên tiếp tục sử dụng những hạt đã bị ôi dầu. Lý do là bởi khi hạt bị oxy hóa thì các chất béo có lợi đã biến đổi. Chúng trở thành những hợp chất có hại cho cơ thể. Nếu ăn thường xuyên hoặc ăn nhiều, những chất oxy hóa này có thể tích tụ trong cơ thể. Về lâu dài, chúng gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Tiêu thụ nhiều hạt bị oxy hóa có thể làm tăng viêm nhiễm và nguy cơ ung thư. 

Đặc biệt, hạt bị hôi dầu nặng có thể sinh ra các hợp chất gây rối loạn tiêu hóa. Bạn có thể gặp các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, tiêu chảy sau khi ăn phải. Nói cách khác, mặc dù hạt bị hôi dầu không gây nguy hiểm ngay tức thì. Tuy nhiên, tốt nhất bạn không nên ăn để tránh những tác động tiêu cực về sức khỏe.

Dấu hiệu nhận biết hạt bị oxy hóa (hôi dầu)

Làm thế nào để nhận biết một mẻ hạt đã bị hôi dầu hay chưa? Dưới đây là những dấu hiệu rõ ràng cho thấy hạt đã bị oxy hóa.

• Mùi bất thường: Hạt bị hôi dầu sẽ bốc lên mùi hôi khó chịu khi ngửi thử. Loại mùi này khác hẳn mùi thơm béo đặc trưng của hạt mới. Nhiều người còn mô tả mùi hôi dầu giống như mùi dầu ăn cũ bị ôi hoặc hơi chua. Mùi ôi này gây cảm giác khó chịu ngay khi ngửi thấy.
• Vị đắng hoặc hăng: Nếu nếm thử thấy hạt có vị đắng hoặc hăng khác thường, có thể hạt đã bị ôi dầu. Thông thường, hạt tươi có vị béo bùi, ngọt nhẹ hoặc thơm đặc trưng. Ngược lại, hạt đã bị oxy hóa sẽ mất đi hương vị hấp dẫn đó. Thậm chí, ăn hạt ôi dầu còn có thể gây cảm giác buồn nôn.

• Màu sắc thay đổi: Quan sát kỹ sẽ thấy màu sắc của nhân hạt sậm hơn hoặc ngả vàng so với bình thường. Chẳng hạn, nhân hạt mắc ca tươi có màu trắng kem. Nhưng khi hạt mắc ca bị hôi dầu, phần nhân sẽ chuyển sang màu vàng úa. Một số loại hạt khác có thể bị tối màu hoặc xuất hiện các đốm màu bất thường.
• Kết cấu khác lạ: Hạt mới thường có độ giòn hoặc độ chắc tự nhiên. Khi bị ôi dầu, hạt có thể trở nên mềm ỉu hoặc khô cứng hơn bình thường. Nguyên nhân là do chất dầu bên trong hạt đã biến đổi. Đôi khi bề mặt hạt còn có hiện tượng rỉ dầu. Một số trường hợp bề mặt hạt bị ẩm nhờn do dầu bị tách ra ngoài.

Nguyên nhân hạt bị hôi dầu

Tại sao các loại hạt dinh dưỡng lại dễ bị hôi dầu? Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Hàm lượng dầu cao trong hạt: Bản thân các loại hạt chứa tỷ lệ chất dầu rất cao. Đặc biệt, dầu trong hạt có nhiều axit béo không bão hòa (như Omega-3, Omega-6). Những chất béo này rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, chúng lại dễ bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí. Quá trình oxy hóa chất béo sẽ hình thành các peroxit. Sau đó những peroxit này phân hủy, tạo ra các hợp chất có mùi ôi khét rất khó chịu. Đây chính là lý do cốt lõi khiến hạt để lâu ngày sinh ra mùi hôi dầu.
  

• Hạt quá cũ hoặc hết hạn: Hạt dinh dưỡng thường được chế biến tự nhiên, không dùng chất bảo quản. Do đó, nếu để quá lâu (quá hạn sử dụng), dầu bên trong sẽ dần bị oxy hóa. Hạt khi đó dễ bị ôi dầu và nhanh hư hỏng. Những mẻ hạt càng để lâu thì nguy cơ hôi dầu càng cao. Vì vậy, luôn ưu tiên sử dụng hạt mới, còn tươi để đảm bảo chất lượng.
  
• Bảo quản không đúng cách: Điều kiện môi trường ảnh hưởng lớn đến tốc độ oxy hóa của dầu. Nhiệt độ cao, độ ẩm cao hoặc ánh nắng trực tiếp đều thúc đẩy quá trình oxy hóa dầu. Nếu không khí lọt vào hũ đựng, tình trạng ôi dầu cũng xảy ra nhanh hơn. Chẳng hạn, nếu để hạt ở nơi nóng ẩm hoặc bao bì không kín, hạt sẽ nhanh bị hôi dầu. Hạt cũng dễ mất độ giòn trong điều kiện như vậy.

Cách xử lý hạt bị hôi dầu

Khi phát hiện hạt có dấu hiệu bị hôi dầu, bạn nên xử lý ra sao? Dưới đây là một số cách xử lý và khắc phục khi hạt bị ôi dầu:

• Loại bỏ các hạt bị hư: Trước tiên, hãy loại bỏ tất cả các hạt đã bị hôi dầu ra khỏi mẻ hạt. Điều này giúp ngăn mùi hôi lan sang các hạt khác. Đồng thời, việc loại bỏ hạt hỏng đảm bảo chỉ giữ lại những hạt còn dùng được. Đối với hạt có mùi ôi dầu nồng và vị đắng mạnh, giải pháp tốt nhất là bỏ đi. Đừng vì tiếc rẻ mà cố ăn hoặc chế biến những hạt đã hỏng này.

• Rang lại hạt nếu mùi hôi nhẹ: Nếu hạt chỉ mới có dấu hiệu hôi dầu nhẹ, bạn có thể thử rang lại ở lửa nhỏ. Đây là trường hợp hạt có mùi hơi khó chịu nhưng chưa quá nồng và chưa bị đắng. Cách làm: cho hạt vào chảo sạch (không cần thêm dầu). Rang đều tay ở mức lửa vừa trong vài phút. Khi hạt nóng lên và tỏa mùi thơm trở lại thì tắt bếp, để nguội rồi bảo quản kín. Phương pháp này giúp hạt khô giòn trở lại và giảm bớt mùi ẩm dầu. Lưu ý: chỉ áp dụng cách này với sản phẩm mới bị hôi nhẹ.
  
• Liên hệ nhà cung cấp nếu sản phẩm bị hôi dầu: Nếu mua hạt đóng gói về mà phát hiện đã bị hôi dầu sẵn, hãy liên hệ nơi bán hoặc nhà sản xuất để phản ánh. Nếu mua hạt ở Oaky, bạn sẽ được đổi trả miễn phí trong 14 ngày đầu sau khi mua hàng. Oaky nói không với hạt hôi dầu.
  

Xem thêm: Hạt dinh dưỡng nhà Oaky khác gì với các thương hiệu khác?

Cách bảo quản hạt dinh dưỡng tránh bị hôi dầu

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, hãy chủ động bảo quản để tránh hạt bị ôi dầu. Bạn nên áp dụng các mẹo bảo quản sau:

• Bảo quản kín khí: Luôn cất giữ hạt trong vật chứa kín. Bạn có thể dùng hũ thủy tinh đậy kín nắp, hoặc túi zip hút chân không. Tránh để hạt tiếp xúc trực tiếp với không khí nhằm giảm tốc độ oxy hóa.
  
• Giữ nơi thoáng mát, khô ráo: Đặt hạt ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp và nơi ẩm nóng. Nhiệt độ càng cao thì dầu trong hạt càng nhanh bị ôi hỏng. Do đó vào mùa nóng, bạn nên bảo quản hạt trong phòng điều hòa hoặc tủ mát. Độ ẩm cao cũng làm hạt dễ mốc và xuống dầu nên cần giữ hạt thật khô ráo.
  

• Có thể bảo quản lạnh: Đối với lượng hạt lớn hoặc muốn để dài ngày, hãy bảo quản hạt trong ngăn mát tủ lạnh. Nhiệt độ lạnh sẽ làm chậm quá trình dầu bị ôi đáng kể. Bạn thậm chí có thể để hạt trong ngăn đá (đựng trong hộp kín) để dùng dần. Thời gian bảo quản có thể kéo dài tới một năm mà hạt vẫn giữ được chất lượng.
  
• Sử dụng túi hút ẩm: Khi bảo quản hạt ở nhiệt độ thường, bạn có thể bỏ vài gói hút ẩm (loại dùng cho thực phẩm) vào trong hũ đựng. Các gói hút ẩm giúp giữ hạt luôn khô ráo và giòn. Cách này đặc biệt hữu ích với hạt đã rang sẵn. Nó giúp ngăn hạt bị ỉu và hạn chế nấm mốc.
  

Tóm lại

Hạt bị hôi dầu có ăn được không? Câu trả lời là không nên ăn. Hạt dinh dưỡng khi bị oxy hóa sẽ mất hương vị và chất dinh dưỡng. Không những thế, chúng còn tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe nếu tiếp tục sử dụng. Bạn nên nhận biết sớm các dấu hiệu hạt bị hôi dầu để kịp thời xử lý. Hạt nào hỏng thì loại bỏ, hạt còn tốt thì bảo quản đúng cách. Đồng thời, hãy chú trọng phòng tránh bằng cách mua hạt chất lượng và bảo quản khoa học. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ về hiện tượng hạt bị hôi dầu và biết cách xử lý an toàn. Qua đó đảm bảo các mẻ hạt bạn sử dụng luôn thơm ngon và bổ dưỡng.